„Živa“ nagrada za 2023. godinu za najbolji slovenski muzej dodeljena je Narodnom muzeju Leskovac koji brine o kulturno-istorijskoj baštini juga Srbije, proučava, dokumentuje, štiti i čuva zbirke arheološkog, etnološkog, istorijskog i umetničkog karaktera na muzejskoj konferenciji Slovačkog narodnog muzeja u Bratislavskom zamku. Ove godine žiri „Živa“ nagrade nominovao je ček 24 muzeja iz 10 zemalja.
Krunu višedecenijskog rada Muzeja predstavlja stalna postavka, „Vremeplov leskovačkog kraja“ koja prikazuje život stanovnika leskovačkog kraja od neolita do kasnog turskog doba. U dva arhitektonska dela, predstavljeno je 8.000 godina istorije.
Deo stalne postavke “Leskovac – Srpski Mančester (1878 – 1941)” nalazi se u galerijama na spratu i kroz više tematskih celina, prikazuje period od oslobođenja od Turaka, krajem 1877. godine, do početka Drugog svetskog rata, 1941. godine, kada je Leskovac doživeo dinamičnu transformaciju – preobražaj od tek malo veće orijentalne varoši, sredinom XIX veka, do najznačajnijeg srpskog industrijskog centra posle Beograda.
Zahvaljujući razvoju tekstilne industrije, Leskovac se krajem XIX i početkom XX veka našao među četiri grada u Evropi za koje se vezuje termin „Mančester“.
Putem eksponata postavka prikazuje dualni karakter grada: s jedne strane, starinska nošnja, s druge, frakovi od engleskog štofa; na jednom mestu žilavo opstajanje arhaičnih zanata, na drugom zastupništvo „Standard Ojla“, neugledne i oronule kafane na periferiji sa štalama u dvorištu, a u centru nadmetanje hotela „Kostić“ i „Pariz“ sa igrankama, džez-svirkama i projekcijama ton-filmova.
